Stan Huygens Journaal: Eten als in Downton Abbey

Lees hier het verslag van 'De Telegraaf' van onze tweedaagse protocoltraining. Op 7 januari 2014 schreef journalist Pieter van Erven Dorens over de Engelstalige versie van deze training in het Stan Huygens Journaal.

Klik op het artikel om het te vergroten of lees de tekst hieronder.
Voor meer informatie over de volgende protocoltraining: klik hier











Zelfs als je denkt dat je keurige tafelmanieren hebt, zou je aan tafel met leden van de Britse upper class uit de toon vallen. Neem iets als rijst eten met je vork. Daarbij mag je de rijst niet met je vork ’scheppen’, zoals wij allen doen. Met een vork mag je alleen prikken. „Je moet dan hopen dat er ook iets op je bord ligt waar de rijst aan blijft kleven. Daarom zal men bij een Brits formeel diner ook nooit rijst serveren. Evenmin als spaghetti”, vertelde de Britse expert in tafelmanieren en protocol William Hanson tijdens een etiquettediner in het Haagse Hilton Hotel.
Hanson heeft eigen apps ontwikkeld en geeft voor het bedrijf The English Manner wereldwijd les hoe men zich behoort te gedragen en kleden bij formele gelegenheden. Hij heeft ook veel succes met zijn lessen ’Downton Abbey dining etiquette’, naar het Britse kostuumdrama dat ook een Nederlandse tv-hit is. Het Institute of Protocol The Hague had de jonge etiquettekenner naar Nederland uitgenodigd als een van de docenten voor een tweedaagse protocoltraining, samen met onder anderen oud-ceremoniemeester van de Koningin Gilbert Monod de Froideville en Isabel Amaral, de ’Reinildis van Ditzhuyzen’ van Portugal.

De cursisten, afkomstig van ambassades en bedrijven, zoals Theodoor Gilissen-bankier Mui-Ling Wang , konden af en toe hun verbazing niet verbergen over de gang van zaken aan de Britse formele eettafel. Zo is het daar toch echt de bedoeling dat je een vrucht, zoals een banaan of appel, met mes en vork te lijf gaat. „Kies dus geen sinaasappel”, aldus Hanson. Zijn les ging meestal ook op voor de Nederlandse formele dis. Zo ging hij minutenlang in op het gebruik van het zoutvaatje. „Strooi zout niet overal overheen. Doe wat op de zijkant van je bord. Je weet nog niet of alles op je bord zout nodig heeft. Bovendien kan het beledigend zijn voor de kok.” En als iemand het zout vraagt, geef je meteen ook de peper. „Zout en peper zijn een getrouwd stel.” 

Tussen de verhandelingen van Hanson door mocht gegeten worden, maar uiteraard wel ’zoals het heurt’. Zo werd de wildbouillon uiteraard gegeten door de lepel van je af te bewegen en er daarna van te nippen. De soep werd in borden geserveerd. „Niet in kommen. Alleen honden eten uit kommen”, zei Hanson streng. Op tafel kwamen verder maïskip en heilbot (natuurlijk met visbestek gegeten) en tot slot een tarte tatin.

Over de wijze waarop men een wijnglas vasthoudt, ontstond enige discussie. De juiste manier is om het glas hoog bij de steel te pakken. Zo blijft het glas schoon, wordt de wijn niet extra warm en ruikt men de eigen hand niet. Maar in de hoogste kringen, zoals bij ons eigen koningshuis, is het juist gebruik om de hand om het wijnglas te klemmen. Ook wordt het bestek daar vaak met de achterzijde omhoog gelegd, ook na gebruik, om het wapen op de achterzijde te tonen. Overigens leggen de Britten als ze klaar zijn hun bestek ’op 6 uur’, terwijl wij gewoon zijn dat ’op 3 uur’ te doen.

De Britse protocolexpert toonde ook een filmpje van de verschrikkelijke afgang van Barack Obama tijdens een staatsdiner met koningin Elizabeth . De Amerikaanse president sprak door het Britse volkslied heen (omdat de band ging spelen op het afgesproken sleutelwoord ’Her Majesty The Queen’) en probeerde toen het glas te heffen met de koningin, die zich natuurlijk niet mocht verroeren tijdens het volkslied. Daarna nam hij van de schrik geen slok uit zijn glas, hoewel juist alleen de koningin niet drinkt bij een toost op zichzelf. „Dat geeft toch wel de waarde aan van protocolkennis”, aldus Hanson. Overigens is het bij formele diners niet gebruikelijk te klinken, een overblijfsel uit de tijd dat fragiele kristallen glazen daarvan braken.

Toespraken horen eigenlijk na afloop van het diner, maar aan het Britse hof is de volgorde omgedraaid. „Onze koningin heeft dat veranderd omdat ze wat ouder wordt. Nu zijn de staatsbanketten daardoor dertig minuten korter”, zei Hanson, waarop oud-ceremoniemeester van k oningin Beatrix Gilbert Monod de Froideville opmerkte dat het bij ons tegenwoordig ook zo is. „Enerzijds omdat de pers er dan verslag van kan doen en daarna de zaal kan verlaten, anderzijds omdat iedereen zenuwachtig is voor speeches, ook presidenten en staatshoofden. Zij kunnen dan ontspannen eten.” Tussendoor opstaan is er aan het Britse hof niet bij. Hanson: „In Buckingham Palace, maar ook bij mij thuis, als je daar opstaat van de tafel, dan word je niet meer uitgenodigd. Je moet maar je blaas zien te controleren. Drink gewoon niet te veel.”

En als het staatshoofd is uitgegeten, dan moet iedereen zijn bestek neerleggen. „Niet meteen, maar wel binnen enkele seconden”, zei Hanson. Hetzelfde geldt aan ons hof. „Maar we zijn wel ietsje flexibeler”, zei Monod aan tafel met Hanson en onder anderen Marike Mingelen, docent in non-verbale communicatie en echtgenote van politiek oud-verslaggever Ferry Mingelen . Een van haar tips: „De manier waarop je je gedraagt en je kleedt, moet kloppen met de rol die je hebt. Het zijn vaak simpele dingen, maar niemand durft tegen de baas te zeggen: ’doe je jasje dicht’ of ’je staat daar met gebogen schouders’. Hoe je overkomt, is 90% vorm en 10% inhoud.”

Hanson had ook een simpele tip voor Nederlanders in hun omgang met Britten. „Denk na voordat je iets zegt. Je bedoelt er misschien niets kwaads mee, maar het kan uitgelegd worden als onbeschoft.” Frits Stevens van het Haagse Institute of Protocol knikte instemmend: „En niet te dicht bij Engelsen gaan staan. Vermijd ook controversiële onderwerpen.” Welke dat zijn? Hanson: „Seks, geld, politiek, gezondheid en religie.” Blijft over: het weer! 

Popular Posts